Zwalczanie u drobiu serotypów Salmonella w stadach brojlerów kurzych
Salmonelloza to jedna z chorób zakaźnych układu pokarmowego, spowodowana zakażeniem chorobotwórczą bakterią z rodzaju Salmonella. U ludzi występuje głównie poprzez spożycie zakażonych produktów odzwierzęcych, takich jak jajka, mięso, mleko oraz ich przetwory. Bakteria jest wyjątkowo niebezpieczna w pożywieniu surowym oraz rozdrobnionych produktach mięsnych. Aby uniknąć choroby, konieczny jest restrykcyjny nadzór nad produkcją żywności. W jaki sposób choroby drobiu kontrolowane są w naszym kraju? Sprawdźmy.
Salmonella w mięsie drobiowym i jajach – obowiązujące akty prawne
Zdrowa i bezpieczna żywność trafiająca na nasze stoły jest owocem obowiązujących aktów prawnych, powołujących do życia nadzór weterynaryjny. Kontrola produktów mięsnych w zakresie realizacji krajowych programów zwalczania Salmonelli na fermach drobiu w Polsce na etapie produkcji odbywa się na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dokumenty powstały w uzgodnieniu z Głównym Lekarzem Weterynarii, który jest odpowiedzialny za dodatkowe wdrażanie przepisów Unii Europejskiej. Nadzór w tym zakresie dotyczy wszystkich rodzajów działalności, szczególnie stad reprodukcyjnych drobiu i jaj wylęgowych, równolegle prowadzony jest monitoring nad stadami brojlerów kurzych i kur niosek. Podobne programy dotyczą innych gatunków drobiu.
Kontrola produktów zwierzęcych – pobieranie próbek
W celu wczesnego wykrycia choroby u drobiu, hodowca lub producent jaj i drobiu ma obowiązek pobierania próbek z określoną w rozporządzeniu częstotliwością. Najczęściej próby są pobierane w stadach reprodukcyjnych – co 2 tyg., w stadach kur niosek co 15 tyg. oraz u brojlerów na 3 tyg. przed ubojem. Badanie można wykonać w laboratoriach akredytowanych wyznaczonych przez Głównego Lekarza Weterynarii. Do próbek należy dołączyć pismo przewodnie zawierające niezbędne dane opisujące materiał badawczy i podmiot go pobierający. W razie stwierdzenia obecności Salmonelli informację natychmiastowo otrzymują powiatowi lekarze weterynarii, którzy są organem odbierającym niezbędne sprawozdania i w przypadku wykrycia choroby podejmują działania z urzędu.
Kontrola mięsa drobiowego – obowiązki hodowcy i powiatowego lekarza weterynarii
Poza regularnym dostarczaniem próbek do badań, hodowca lub producent jaj i drobiu ma obowiązek informowania powiatowych lekarzy weterynarii o wszelkich zmianach w obrębie stada – jak zastosowanie antybiotyków, wskaźnikach śmiertelności drobiu, a także zasiedlania obiektów hodowlanych. Ponadto, w archiwum gospodarstwa należy przechowywać przez okres co najmniej dwóch lat od dnia zbycia stada rzeczoną dokumentację. Musi ona zawierać informacje o liczebności stada oraz wieku drobiu, rodzaju próbek, a także dokładnej dacie i godzinie pobrania oraz wysłania do laboratorium z imiennymi danymi osoby pobierającej próbki. W archiwum musi znaleźć się również zapis o wynikach badań próbek wykonanych w ramach programu, a także nazwa i adres laboratorium wykonującego analizę.
Powiatowy lekarz weterynarii kontroluje przestrzeganie harmonogramu przesyłania próbek do badań i sposobu ich pobierania. Ma również obowiązek kontroli dokumentacji prowadzonej przez hodowcę lub producenta. Nadzór może odbywać się jako rutynowa kontrola weterynaryjna lub kontrola interwencyjna, gdy pojawiają się podejrzenia zakażenia, a także przypadki zachorowań u zwierząt. Co więcej, starannej kontroli podlegają również pasze wykorzystywane w hodowli drobiu oraz warunki dotyczące dobrostanu zwierząt.
Bezpieczna żywność – wymogi dotyczące hodowli
Regularny nadzór weterynaryjny nad żywieniem zwierząt to nie jedyne wymogi, jakie są kontrolowane na farmach hodujących kury. W gospodarstwach utrzymujących drób powinny znajdować się wydzielone, bezpieczne miejsca do przechowywania środków odkażających i środków leczniczych, maty odkażające, miejsca do przechowywania obornika, a także odzież i obuwie przeznaczone do użytku tylko w gospodarstwie.
Hodowcy zobowiązani są do zachowania optymalnych warunków wzrostu drobiu pod względem temperatury, wilgotności powietrza, a także dostępu światła. Istotna jest również prawidłowa obsada kurnika, aby w obrębie jednego stada znajdował się drób w tym samym wieku i nie doszło do nadmiernego zagęszczenia zwierząt. Poszczególne stada powinny być od siebie izolowane i obsługiwane w osobnej odzieży oraz za pomocą innego sprzętu. Ponadto, pomieszczenia i ich wyposażenie powinny być wykonane z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia drobiu, które można oczyszczać i odkażać.
Żywność z atestem – konsekwencje prawne w przypadku niedopełnienia obowiązków
Zdrowie publiczne to najwyższa wartość, jaka powinna przyświecać hodowcom oraz producentom mięsa i jaj. W przypadku wystąpienia podejrzenia choroby zakaźnej u drobiu hodowca jest zobowiązany do bezzwłocznego zawiadomienia o tym fakcie powiatowego lekarza weterynarii. Niedopełnienie tego obowiązku stanowi wykroczenie podlegające karze aresztu, grzywny lub ograniczenia wolności.