Badanie poubojowe wykonywane przez lekarzy weterynarii
Czym jest badanie poubojowe?
Jest to badanie, jakie lekarz weterynarii wykonuje bezpośrednio po ogłuszeniu i wykrwawieniu zwierzęcia w rzeźni. Odpowiednio rozkrojona i oznaczona tusza, głowa oraz narządy wewnętrzne trafiają pod nóż lekarza weterynarii. Badanie poubojowe różni się w zależności od badanego gatunku, lecz jego cel w każdym przypadku jest jednakowy. Jest nim, ochrona zdrowia ludzi, którzy będą spożywać mięso i przetwory mięsne, szczególnie w zakresie zanieczyszczeń, zafałszowań i chorób zakaźnych. Lekarz weterynarii poprzez badanie poubojowe kontroluje prawidłowość procesu ubojowego, przestrzeganie zasad dobrostanu zwierząt podczas ogłuszania oraz prawidłowego sposobu wytrzewiania tusz, zapobiegającego jej kontaminacji. Sprawdza m.in, czy materiał szczególnego ryzyka, jakim są elementy układu nerwowego bydła, bądź zewnętrzne kanały słuchowe zostały oddzielone od części jadalnych. Lekarz weterynarii zwraca uwagę na identyfikację zwierzęcia. Ma ona na celu umożliwienie przeanalizowania miejsca pochodzenia i producenta zwierząt. Ostatecznym celem jest oczywiście ocena, czy tusze pochodzą od zwierząt zdrowych i nadają się do spożycia
Badanie poubojowe bydła
Dotyczy między innymi oceny głowy, której szczególnym elementem jest język zwierzęcia i jama ustna oraz przynależne węzły chłonne. Zmiany w obrębie mięśni żwaczy dostarczają informacji lekarzowi weterynarii o wystąpieniu wągrzycy, niebezpiecznej dla człowieka zoonozy, wywołanej przez wągra tasiemca uzbrojonego.
Jest to pasożyt, który u bydła występuje w postaci larwalnej w mięśniach, po zjedzeniu przez przez człowieka – żywiciela ostatecznego, rozwija się w organizmie żywiciela ostatecznego. Choroba przebiega z objawami biegunki, bólów brzucha i może doprowadzić do wyniszczenia organizmu. skutkując biegunkami i bólami brzucha.
Lekarz weterynarii kontroluje poubojowo całą tuszę, w tym serce i płuca w celu wykluczenia arkocystozy, pierwotniaczej choroby zagrażającej wielu gatunkom zwierząt i ludziom. Bada wątrobę by ocenić czy nie jest zajęta przez przywrę – motylicę wątrobową, a także sprawdza chociażby obecność ropni, odleżyn, prawidłowość wykrwawienia tuszy, obecność krwiaków, niespecyficzny zapach i wiele innych parametrów decydujących o zdrowotności tuszy.
Badanie poubojowe świń
Zdaje się, że obecnie wciąż najistotniejszą częścią badania poubojowego świń stanowi badanie na włośnie. W tym celu pobierane są próbki z filarów przepony od każdej sztuki. Badaniu temu obowiązkowo podlegają też wszystkie ubite i przeznaczone do spożycia świnie, nutrie, konie i dziki. Człowiek jest wyjątkowo wrażliwy na spożycie mięsa zawierającego larwy. Początkowo objawy obejmują wymioty i biegunkę, następnie bóle mięśni, gorączkę i zaburzenia pracy serca, ostatecznie prowadząc do śpiączki, a niekiedy śmierci.
Badanie poubojowe trzody chlewnej obejmuje też poszukiwanie zmian mogących wskazywać na zapalenia płuc, ropnie, obecność pasożytów. Jednym z nich jest bardzo niebezpieczny dla człowieka tasiemiec uzbrojony, którego larwy znajdują się w mięśniach świni.
W badaniu poubojowym świń dużą rolę odgrywa zmysł węchu. Niedopuszczalny jest bowiem tak zwany „zapach płciowy” w przypadku tusz knurów, mogący znacznie wpłynąć na walory mięsa.
W przypadku podejrzenie, że sztuka nie spełnia wymogów zdrowotnych lekarz weterynarii dokonuje pełnego badania sanitarnego na oddzielnym stanowisku, połączonego z pobieraniem prób do badań bakteriologicznych.
Badanie poubojowe drobiu
Badanie polega na oględzinach tuszki ptaka wraz z narządami wewnętrznymi. Wymienione elementy są oceniane w zakresie występowania charakterystycznych zmian dla chorób zakaźnych drobiu jak i zmian świadczących o nieprawidłowych warunkach utrzymania drobiu . Szczególnie istotne w ocenie dobrostanu ptaków są stawy skokowe, świadczące o zaleganiu podczas tuczu, dodatkowo stany zapalne mogą być źródłem chorobotwórczych drobnoustrojów. Innym elementem wyróżniającym badanie poubojowe drobiu są worki powietrzne, które lekarz weterynarii także musi skontrolować. Poza tym badanie poubojowe obejmuje obecność wodobrzusza, guzów skóry, schorzeń nerek i wątroby oraz układu rozrodczego u kur niosek. Istotna jest też barwa mięśni, która może wskazywać na błędy w wykrwawieniu lub nadmierne sparzenie.
Na podstawie badania poubojowego zwierzęcia lekarz weterynarii dokonuje decyzji o jego zdatności do spożycia oraz odpowiednio oznacza tusze przeznaczone do spożycia przez człowieka i dla niego bezpieczne.