Rola lekarza weterynarii w produkcji żywności
Lekarz weterynarii uczestniczy w złożonym procesie produkcji bezpiecznej żywności pochodzenia zwierzęcego. To właśnie dzięki niemu możemy mieć pewność, że na nasze stoły trafia jedynie zdrowe oraz przebadane mięso zwierząt rzeźnych, a także produkty odzwierzęce. Rola lekarza weterynarii nie kończy się więc jedynie na dbaniu o zdrowie oraz dobrostan zwierząt hodowlanych i domowych. Co jeszcze warto wiedzieć o zawodzie lekarza weterynarii?
Definicja zawodu lekarza weterynarii
Lekarz weterynarii to osoba reprezentująca jedną z trzech nauk lekarskich, obok medycyny oraz stomatologii. Aby móc wykonywać ten zawód, należy ukończyć 5,5-letnie studia na jednym z wydziałów medycyny weterynaryjnej oraz uzyskać prawo do wykonywania zawodu z rąk okręgowej izby lekarsko-weterynaryjnej. Na absolwentów studiów z pozwoleniem na wykonywanie zawodu czekają liczne zadania. Lekarzy weterynarii czeka przede wszystkim badanie oraz leczenie zwierząt, dbałość o ich dobrostan, a także kontrola środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego.
Lekarz weterynarii często mylnie nazywany jest weterynarzem. Tymczasem forma ta jest nie tylko niepoprawna, ale może być również przez niektóre osoby z kręgu lekarsko-weterynaryjnego odbierana jako obraźliwa. Weterynarz z języka łacińskiego oznacza bowiem dosłownie hodowcę zwierząt (veterinarius), natomiast zwrot medicus veterinarius oznacza lekarza weterynarii, co jest uznawane za właściwe nazewnictwo zgodnie z obowiązującą nomenklaturą. Z punktu widzenia językowego coraz chętniej wykorzystywanym określeniem jest także lekarz medycyny weterynaryjnej, co uzasadnia weterynarię jako specjalność medyczną o wielu dziedzinach.
Z punktu widzenia bezpieczeństwa zwierząt i ludzi jednym z najważniejszych zadań stojących przed lekarzem weterynarii jest rozpoznawanie, zapobieganie oraz zwalczanie chorób zwierzęcych. Ma on również uprawnienia do wykonywania badań diagnostycznych, a także wypisywania recept na leki gotowe, recepturowe oraz apteczne przeznaczone dla zwierząt. Lekarz weterynarii w zakresie swoich obowiązków posiada również wydawanie opinii i orzeczeń odnośnie do stanu zdrowia zwierząt rzeźnych, a także jakości mięsa i produktów odzwierzęcych. Jeśli natomiast choroba zwierzęcia jest nieuleczalna lub wiąże się ze zbyt dużym cierpieniem, zadanie lekarza weterynarii polega na jego uśpieniu.
Jaka jest rola lekarza weterynarii w procesie produkcji żywności?
Zadania lekarzy weterynarii w zakresie kontroli mięsa i produktów odzwierzęcych reguluje Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 września 2002 r. w sprawie sposobu badania zwierząt rzeźnych i mięsa tych zwierząt oraz mięsa zwierząt łownych. Lekarz weterynarii zgodnie z powierzonymi mu obowiązkami stoi na straży zdrowej oraz bezpiecznej dla konsumentów żywności. Zadania lekarzy weterynarii wymagają w pierwszej kolejności sprawdzenia dokumentacji zwierząt rzeźnych ze świadectwem zdrowia na czele. Ważnym krokiem jest także badanie przedubojowe, podczas którego lekarz weterynarii sprawdza, czy u zwierzęcia nie wystąpiły objawy chorób zakaźnych oraz inne niepożądane symptomy.
W całym procesie produkcji żywności zadania lekarzy weterynarii skupiają się na dokładnych oględzinach zwierzęcia wraz ze stanem odżywienia, reakcją na bodźce zewnętrzne oraz sposobie zachowania. Lekarz weterynarii potrafi więc ocenić, czy zwierzęciu nie zostały podane nielegalne środki farmaceutyczne, które mogą zaburzać wynik całego badania przedubojowego. Aby na stoły konsumentów trafiało jedynie w pełni bezpieczne mięso, badania tego typu wykonywane są na nie więcej niż 24 godziny przed ubojem.
Zadania lekarzy weterynarii w procesie produkcji żywności nie kończą się jednak jedynie na badaniu przedubojowym. Mięso po uboju kierowane jest do dalszej kontroli, która pozwala ostatecznie zakwalifikować je do spożycia. Lekarz weterynarii dokonując oględzin mięsa oraz narządów wewnętrznych ocenia, czy nie posiada ono zmian chorobowych oraz źródeł chorobotwórczych, takich jak larwy lub pasożyty. Dodatkowo ocenie poddawana jest również barwa, konsystencja oraz zapach tuszy. Na tym etapie lekarz weterynarii sprawdza również ponownie, czy w mięsie nie znajdują się ślady niedozwolonych środków farmakologicznych. Ich obecność mogłaby bowiem wpłynąć na nieprawidłowe wyniki badania poubojowego. Jedynie mięso, które przejdzie pozytywnie kontrolę lekarza weterynarii, może zostać oznakowane stemplem potwierdzającym przydatność do spożycia oraz trafić do dalszych etapów obróbki i sprzedaży.